Moja mała ojczyzna - moja gmina Bodzentyn.

Bodzentyn – miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Bodzentyn.

Prawa miejskie w latach 1355–1870 i ponownie od 1994. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie szydłowieckim, obwodzie opoczyńskim województwa sandomierskiego^[2]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. kieleckiego. Był własnością biskupów krakowskich^[3].

Miejscowość jest siedzibą parafii św. Stanisława Męczennika. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii krakowskiej, diecezji kieleckiej, dekanatu bodzentyńskiego.

Jest ośrodkiem usługowym i krajoznawczym^[4]. Położony w Górach Świętokrzyskich, u stóp Pasma Klonowskiego, nad Psarką (dorzecze Kamiennej). Znajduje się tu siedziba dyrekcji Świętokrzyskiego Parku Narodowego. W mieście działa Towarzystwo Przyjaciół Bodzentyna^[4].

Bodzentyn jest lokalnym węzłem drogowym^[4]. Krzyżują się tu drogi wojewódzkie nr 751 i 752. Przez miasto przepływa niewielka rzeka Psarka, dopływ Świśliny.

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

• 1355 – założenie miasta przez biskupa krakowskiego Bodzętę,
• XVI-XVIII w. – ośrodek handlu i rzemiosła,
• 1795 – miasto znajduje się w zaborze austriackim,
• 1809 – miasto znajduje się w Księstwie Warszawskim,
• 1815 – miasto znajduje się w Królestwie Polskim,
• 1863 – bitwa powstania styczniowego,
• 1870 – odebranie praw miejskich,
• 1939–1945 – okupacja niemiecka, getto
• 1994 – powtórne nadanie praw miejskich

  

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

• Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława Biskupa, gotycki z lat 1440–1452
  • Ołtarz z katedry na Wawelu z 1 poł. XVI w.
  • Tryptyk bodzentyński z 1508

Kościół oraz dzwonnica z XVII w., przebudowana w 1848 r., cmentarz kościelny, ogrodzenie z bramą z XIX w. stanowią zespół wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.215/1-4 z 3.11.1947 i z 15.02.1967)^[19].

• Ruiny zamku biskupów krakowskich wzniesionego w XIV w. przez Floriana z Mokrska i przebudowanego w XIV w.; (nr rej.: A.217/1-4 z 15.02.1967 i z 17.02.1957)^[19].
• Kościół św. Ducha z XVII w. Murowana budowla powstała na miejscu drewnianej świątyni z XV w. Do jej południowej ściany przylegał budynek szpitala. Kościół uległ zniszczeniu w czasie pożarów w 1619 oraz w 1917^[10]. Na początku XXI w. został odbudowany i 23 maja 2010 odbyło się poświęcenie świątyni^[20]. Przy kościele rosną lipy – pomniki przyrody^[10]. Wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: A.216 z 16.10.1956, z 3.12.1956 i z 15.02.1967)^[19].
• Zespół miejskiej zabudowy drewnianej (nr rej.: A.923 z 15.02.1967)^[19] w tym:
  • Zagroda Czernikiewiczów z 1809 – oddział Muzeum Wsi Kieleckiej ze zbiorami etnograficznymi.
• Układ architektoniczny, typowy dla średniowiecznych miast, o regularnym planie z dwoma rynkami i pozostałościami dawnych obwarowań miejskich z XIV wieku^[21]; (nr rej.: A.214 z 26.10.1956)^[19].
• Kamienice i domy tzw. z przejezdnymi sieniami z XVIII i XIX w.
• Cmentarz parafialny z symboliczną mogiłą powstańców styczniowych, ufundowaną w 1917 przez gminę oraz Koło Macierzy Szkolnej. Na cmentarzu znajduje się także zbiorowa mogiła i pomnik 39 osób rozstrzelanych 1 czerwca 1943^[10]. (nr rej.: A.219 z 26.05.1993)^[19].
• Pozostałości murów miejskich z II połowy XIV w. (nr rej.: A.218 z 6.03.1958 i z 15.06.1967)^[19].
• Cmentarz wojenny z I wojny światowej przy ul. Suchedniowskiej (nr rej.: A.220 z 7.04.1992)^[19].
• Cmentarz żydowski (nr rej.: A.221 z 20.09.1990)^[19].